Şeküre’nin kendine ait odası: Orhan Pamuk’un Benim Adım Kırmızı romanının feminist bir okuması

Bu makale Orhan Pamuk’un ödüllü romanı Benim Adım Kırmızı’nın feminist bir okumasını sunuyor. Feminizm edebi eserleri çalışırken sıklıkla kullanılan bir yaklaşımdır. Her zaman kadınların özüne ve dünyadaki yerlerine dair keşfedilecek yeni şeyler ortaya çıkarır. Kadınların tarihi bize, kadınların erkek cinsi yüzünden yüzyıllar boyunca yaşadığı ızdırap ve baskıyı göstermektedir. Eski zamanlardan beri kadınlar hakları için mücadele etmiştir. Dahası birçok önemli kişi kadınların erkek egemen dünyadaki konumlarını değiştirmek için çabalamıştır. Günümüz Türkiye yazarlarından Orhan Pamuk bu kişiler arasında sayılabilir. Postmodern bir yazar olarak, tarihsel romanı Benim Adım Kırmızı’da erkek/kadın ikili karşıtlığını yapıçözüme uğratmaya çalışmıştır. Roman ataerkil toplumda kendi kimliğini tanımlamaya çalışan ve güçlü erkekler arasında kaderini çizmeye çalışan Şeküre isimli bir kadının hikayesini anlatır. Bu karakter yoluyla Pamuk, on altıncı yüzyıl Osmanlı toplumunda olduğu kadar günümüz Türkiyesi’nde de kadınların yaşadığı ızdırap ve baskıları anlatmaktadır. Her ne kadar roman daha çok erkeklere ilişkin 59 bölümden oluşsa da, Pamuk kadın karakterlerinin konuşmasına da izin verir. Bu makale, asıl kadın karakterler olan Şeküre ve Ester’e ilişkin bölümleri inceleyerek Pamuk’un feminist fikirlerini göstermeyi amaçlamaktadır. Bu karakterlerin hikayeleri okurun ilgisini çekecektir. Çalışma, on altınca yüzyıl Osmanlı toplumunda kadınların yaşamları ile ilgili çeşitli bilgileri ortaya koyacak ve bu koşulların kadınların kendilerini ve kadın kimliğini keşfetme mücadeleleri yoluyla nasıl iyileştiğini gösterecektir. Şeküre kendini keşif yolculuğunda uzun bir yol kat etmiş olan güçlü ve cesur bir kadındır. Kadının boyun eğen ve erkeklerden aşağı konumdaki geleneksel imgesine başkaldırmakta ve toplumdaki konumunu tanımlamaktadır. Diğer bir deyişle Şeküre ataerkil toplumda bir konum talep eden ve kendisine ait bir odaya sahip olmak için hikayesini okurlara anlatan zeki bir kadındır.