Laleli’de bir edibe: Halide Edip’in Akile Hanım Sokağı Üzerine

“Günümüzün Laleli’siyle hiçbir ilgisi olmayan bu semti, ‘Cumhuriyet modernliğinin kısa sürmüş bir rüyası’ olarak tanımlamak da mümkündü. Dönüp o yıllardaki sakinlerine baktığınızda, başka bir semtte pek olmayan ilginç bir karışım ve yüksek bir akademik/entelektüel düzey söz konusuydu.” Halide, Biyografisi’ne Sığmayan Kadın’da İpek Çalışlar, Halide Edip’in uzun bir sürgünden İstanbul’a döndüğünde yaşamak için seçtiği ve tutkuyla bağlı kaldığı Laleli semtini böyle tarif eder 2010: 401 . Halide Edip’in mekan algısı, her duyarlı insanda rastlanabileceği üzre, düşünce ve duygu dünyasını besler. Ev onun için barınaktan, sokak bir zarfın üzerindeki adresin parçası olmaktan ibaret değildir, şehrin ise neredeyse canı vardır. Bunu anılarını, romanlarını ve diğer metinlerini izleyerek görebiliriz. Mesela Sinekli Bakkal’da sokak roman kahramanlarından biridir. Çocukluk anıları Mor Salkımlı Ev’in çağrıştırdıklarıyla hatıra gelir. Yolpalas Cinayeti, Şişli’de bir konakta işlenen cinayetle açılır, 1900’lerin İstanbul’unun oluşturduğu dekorda akıp gider. Türk’ün Ateşle İmtihanı, Kurtuluş Savaşı’nın harap Ankarası’ndan manzaralar resmeder.