• Birincil Dil: Türkçe

  • Konu:  Kadın Araştırmaları

  • Araştırma Bölümü: Araştırma Makaleleri

  • Yazar/lar: Gülben Salman

  • Tarih: 1 Haziran 2025

Fenomenoloji felsefe tarihinin uzun süre merkezinde yer alan zihin-beden ikiliğinin aşıldığının iddia edilmesiyle feminizm açısından önemli bir müttefik haline gelmiştir. Erkeği zihin ve kadını beden ile özdeşleştirip aşağı konumlandıran felsefe tarihinde, böyle bir ikiliğin ortadan kalkmasıyla feminizm açısından yeni bir olanak alanı açılmış olur. Bu makalede feminizm ve fenomenoloji açısından yazılmış ilk metin olan Simone de Beauvoir’ın İkinci Cinsiyet kitabı ve Iris Marion Young’ın “Kız Gibi Fırlatmak: Feminen Bedenin Davranış Hareketinin ve Uzamsallığının Fenomenolojisi” adlı makalesinin üzerinde temellendirildikleri felsefi kökenler açısından bir soruşturmanın yapılması amaçlanmıştır. Bu amaçla öncelikle ilk bölümde felsefe tarihinde zihin-beden düalizmi ve fenomenolojinin tarihsel dönüşümü ele alınmıştır. İkinci bölümde, Simone de Beauvoir’ın İkinci Cinsiyet kitabı üçüncü bölümde ise Iris Marion Young’ın makalesinin dayandıkları felsefi düşünceler ve bunların yarattığı sonuçlar incelenmiştir. Son bölümde Beauvoir ve Young’ın feminist fenomenolojileri üzerine bir inceleme yapılıp, Beauvoir’ın Sartre ve Merleau-Ponty düşüncelerinin gerilimli ilişkisini devralarak vardığı Hegelci sonucun, onu fenomenoloji açısından sınırladığı, Young’ın ise Merleau-Ponty’ye dayanarak kurduğu feminist fenomenolojinin böyle bir sınırlılıktan uzak olduğu tespit edilmiştir.

Simone de Beauvoir, Sartre, Iris Marion Young, Merleau-Ponty, feminist fenomenoloji

Gülben Salman