Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nda Kadın: Feminist Bir İnceleme

Bu niteliksel çalışmanın amacı, Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun (UHK) kadınla ilgili maddelerini feminist bakış açısıyla değerlendirmektir. Bu amaçla kanunda kadını çağrıştıran/kapsayan sözcükler taranmış; sonuçlar gruplanarak UHK’nın kadın öznelliğini ele alış biçimlerine yönelik bir içerik analizi yapılmıştır. Kanunun yirmi dört maddesinde kadınlara atıfta bulunulmuş olup, kadın, sütanne, umumi kadın, kız, doğum, sütnine, valide, ana, doğum yardımı, emzikli kadın, evlenecek kadın, fuhuşla melûf kadın, fuhşu san’at ve maişet vasıtası ittihaz eden kadın ve gebe kadın olmak üzere on dört farklı ifade otuz yedi kez kullanılmıştır. Kanunun bazı maddelerinde kadın ve erkekler eşit olarak değerlendirilmiş; bazı maddelerinde ise kadın öznelliği dönemin toplumsal normları çerçevesinde sınıflandırılmaya tabi tutulmuş; “kadın”, “kız”, “genelev kadını” gibi ahlaki kategorilere ayrılmıştır. Sonuç olarak, UHK’nın dönemin eril bakış açısıyla kaleme alındığı, toplumda var olan cinsiyet normlarının kanun aracılığıyla yeniden üretildiği söylenebilir. Sağlık politikaları ve ilgili kanunların tarihsel bağlam, kadın hakları ve refahı üzerindeki etkisini dikkate alan feminist eleştirel değerlendirmelerine ihtiyaç vardır.