Bu makalede on dokuzuncu yüzyıl sonu ve yirminci yüzyıl başında kadın homososyalliğine
ilişkin dönüşen söylemler üzerinde durulduktan sonra, Fatma Aliye’nin Refet (1898) romanı
incelenecektir. Bu dönemde erkek entelektüeller kadın homososyalliğini cehaletle, geri
kalmışlıkla ve kadın homoerotizmi ile özdeşleştirirken kadınlar, hetero-romantik aşk ve
arkadaşlığa dayalı evlilik idealinden, erkek dostluğundan ve vatansever yoldaşlık
düşüncesinden olduğu kadar akrabalık ve hane içi bağlardan öğeler alarak yeni bir dostluk
kavrayışını şekillendiriyordu. Fatma Aliye, Refet’te heteroseksüel evlilikten kaçmayı mümkün
kılacak, hiyerarşik kadın homososyal bağlarıyla hem süreklilik içinde hem de onlara alternatif
oluşturacak, kadın dostluğuna dayalı bir kadın kamusallığı tanımlamıştır. Erkek karakterlerin
neredeyse yok hükmünde olduğu romanda, öğrenme ve eğitimle, manevi ve tinsel birliktelikle
tanımlanan bir kadın dostluğu tahayyül edilmektedir.
Kadın dostluğu, kadın homososyalliği, Fatma Aliye
Ezgi SARITAŞ